తెలంగాణ లో ఉన్న చారిత్రక ప్రదేశాల
తెలంగాణ రాష్ట్రం, భారతదేశంలోని ఒక గొప్ప రాష్ట్రం. తెలంగాణ చరిత్ర ప్రాచీనమైనది . ఈ ప్రాంతాన్ని శాతవాహనులు, కాకతీయులు, బహమనీ సుల్తానులు, కుతుబ్ షాహీలు మరియు ఆసఫ్ జాహీలు పాలించారు. వీరి పాలనలో ఎంతో గొప్ప కళా, సాంస్కృతిక, రాజకీయం, నిర్మాణకళ అభివృద్ధి చెందింది. ఈ నేపథ్యంలో తెలంగాణలో అనేక చారిత్రక ప్రదేశాలు ఉన్నాయి,
హైదరాబాద్ తెలంగాణ చారిత్రక వారసత్వంలో గోల్కొండ కోట అగ్రస్థానంలో నిలుస్తుంది. 16వ శతాబ్దంలో కుతుబ్ షాహీ వంశ పాలకులు దీన్ని నిర్మించారు. ఈ కోటలో ఉన్న శబ్ద ప్రతిధ్వని వ్యవస్థ, భద్రతా వ్యూహాలు, భవ్యమైన రాజమహలు వంటివి చూస్తే అప్పటి శిల్ప కళా నైపుణ్యానికి మెచ్చక తప్పదు. కోట ముందు శబ్దం చేస్తే రాజమహలలో వినిపించే విధంగా శబ్ద పరంపరను రూపొందించారు.
చార్మినార్ కుతుబ్ షాహీ వంశాధిపతి మహమ్మద్ కులీ కుతుబ్ షా 1591లో నిర్మించారు. ఇది హైదరాబాద్ నగరానికి చిహ్నంగా మారింది. ఇది ఇస్లామిక్ మరియు హిందూ శిల్ప శైలిలో నిర్మించబడిన అద్భుత నిర్మాణం. దీని చుట్టూ ఉన్న లాడ్ బజార్, చిలకలగుడె వంటి ప్రదేశాలు సందర్శకులకు చారిత్రక నేపథ్యంతోపాటు విహారానికి అనుకూలంగా ఉంటాయి.
వరంగల్ కోట కాకతీయుల మహిమను ప్రతిబింబించే చారిత్రక చిహ్నం. ఇది 13వ శతాబ్దంలో కాకతీయ సామ్రాజ్యానికి రాజధానిగా ఉండేది. ఈ కోటలో కనిపించే రథచక్రాల గోడలు, శిలా శిల్పాలు, ప్రవేశ ద్వారాలు కాకతీయుల శిల్పకళను అద్భుతంగా ప్రతిబింబిస్తాయి. వరంగల్ త్రిద్వారాలనూ అంతర్జాతీయ స్థాయిలో గుర్తింపు పొందిన కళా వారసత్వంగా యునెస్కో గుర్తించింది.
ములుగు జిల్లా రామప్ప గుడి 13వ శతాబ్దంలో రెచర్ల రుద్ర నిర్మించిన శివ ఆలయం. ఇది కాకతీయుల శిల్ప నైపుణ్యం పరాకాష్ఠకు చేరిన ఉదాహరణ. శిలా శిల్పాల చక్కదనం, శిల్ప కళావిశేషాలు చూసి ప్రపంచ వ్యాప్తంగా పర్యాటకులు ఆశ్చర్యపోతున్నారు. ఈ ఆలయాన్ని యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ సంపదగా ప్రకటించింది.
భద్రాద్రి ఆలయం శ్రీరామ భక్తి సంప్రదాయానికి ప్రతీకగా నిలుస్తుంది. ఇది గోదావరి నది ఒడ్డున ఉన్నది. భక్త రామదాసు ఈ ఆలయాన్ని నిర్మించడంలో ప్రధాన పాత్ర పోషించాడు. ఇది ఒక వైపు ధార్మిక ప్రాముఖ్యతను కలిగి ఉండగా, మరోవైపు చారిత్రక విలువను కూడ కలిగి ఉంది
పాకాల లేఖనశిల (కాకతీయ శిలాశాసనం)
ఈ శాసనం కాకతీయుల పరిపాలన పద్ధతులపై అవగాహన ఇస్తుంది. ఇది పాలనా విధానం, భూమి విభజన, పన్ను విధానాలు వంటి అంశాలపై వెలుగును పారుస్తుంది. ఇది చారిత్రక పరిశోధనలకు దోహదపడుతుంది.
నిజామాబాద్ బాసరలో ఉన్న సరస్వతి అమ్మవారి ఆలయం విద్యా దేవత ఆరాధనకు ప్రాముఖ్యమైన క్షేత్రం. ఇది ఎంతో ప్రాచీనంగా ఉండి, చారిత్రకమైన ప్రాముఖ్యతను కలిగి ఉంది. విద్యార్థులు "అక్షరాభ్యాసం" కోసం దేశవ్యాప్తంగా ఇక్కడికి వస్తారు.
సిద్ధిపేట ఇది ఆదివాసీల ఆరాధనా క్షేత్రం. కొండపొచమ్మ అమ్మవారిని ప్రధానంగా గ్రామ దేవతగా కొలుస్తారు. ఆలయ చరిత్ర గ్రామీణ జీవన విధానాన్ని, పూర్వీకుల విశ్వాసాలను ప్రతిబింబిస్తుంది.
ఫణిగిరిలో ఉన్న బౌద్ధ స్తూపాలు క్రీ.పూ. 3వ శతాబ్దానికి చెందినవి. ఇవి బౌద్ధ ధర్మ ప్రాచుర్యంలో ఈ ప్రాంత ప్రాముఖ్యతను తెలియజేస్తాయి. ఇక్కడ వెలికి తీసిన విహారాలు, చైత్యాలు, శిలా శాసనాలు బౌద్ధ ఆచారాలను వివరించడంలో ఉపయోగపడుతున్నాయి.
చిల్లకూరు మదీనా మసీదు – రంగారెడ్డి జిల్లా
ఈ మసీదు మొఘల్ శైలిలో నిర్మించబడింది. దీని నిర్మాణ శైలి, ఆకాశంలోకి పొడవుగా ఉన్న మినారెట్లు మదీనా నిర్మాణాన్ని తలపిస్తాయి. చారిత్రకంగా, ఇది ముస్లిం సంస్కృతికి చెందిన ప్రాముఖ్యతను చాటుతుంది.
తెలంగాణ చారిత్రక ప్రదేశాలు సామ్రాజ్యాల పూర్వ వైభవాన్ని, సామాజిక జీవన విధానాన్ని, కట్టడాల శిల్పకళను, మత సామరస్యాన్ని ప్రతిబింబిస్తాయి. గోల్కొండ కోటలోని గంభీరత, రామప్ప ఆలయ శిల్ప కౌశల్యం, వరంగల్ త్రిద్వారాల కళా వైభవం ఇవన్నీ తెలంగాణ ప్రజల పౌరాణిక, చారిత్రక వారసత్వానికి నిదర్శనంగా నిలుస్తాయి.
ఇవన్నీ కేవలం పర్యాటక ఆకర్షణలు మాత్రమే కాకుండా, మనకు గతాన్ని గుర్తు చేసే చరిత్రను తెలిపే అద్భుత సంస్కృతి సంపదగా నిలుస్తున్నాయి.
సేకరణ
వెంకట భాను ప్రసాద్
.
